Het Fort van Kessel

 

Fort Kessel werd gebouwd als onderdeel van de grote verdedigingsgordel rond de stad Antwerpen. Nadat in 1908 de nodige gronden werden verworven, start men in 1909 met de bouw van het fort. Als op 4 augustus 1914 de Duitse troepen de Belgische grens overschrijden en de oorlog uitbreekt is het fort nog niet volledig afgewerkt. Commandant Piraux en zijn manschappen doen er alles aan om het fort gevechtsklaar te maken.

 

 

 

Historiek

Het fort is gebouwd in 1909-1912 en bestaat uit gebouwen van ongewapend beton op een driehoekig forteiland. Het is een fort van de tweede orde met aangehechte reverscaponnière. Boven de rondboogvormige toegang is het opschrift ‘Fort de Kessel 1909-1912’. De toegangsbrug en de traditorebatterij daarachter zijn goed zichtbaar en voorzien van pleisterwerk met blokken op de hoeken.

Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog werden er loopgraven gegraven en prikkeldraad gezet van het fort van Kessel tot aan het fort van Lier. Er bleef bijna geen doorgang over, en alle vee werd binnen de ring van de forten gebracht.

De kerktoren van Kessel zou dienen om op de Duitsers te mikken. Men dacht niet dat het fort ingenomen zou kunnen worden. De betonnen muren en koepels zouden bestand zijn tegen kanonskogels. De realiteit bleek echter anders. Op 4 oktober 1914 nam het Duitse leger het fort vanop een afstand van 8,4 kilometer onder vuur met hun zwaarste kanon, Dikke Bertha. De eerste bom kwam terecht in de fortgracht. Een nieuwe bom bewees dat de geschutskoepels niet sterk genoeg waren. Verdere voltreffers hebben het fort helemaal vernield. In het fort zijn er originele Belgische en Duitse opschriften uit de Eerste Wereldoorlog.

In 1939 werd het fort aangepast en, in het kader van de mobilisatie, opnieuw ingeschakeld in de militaire verdediging. Maar het heeft geen belangrijke rol gespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nadien werd het een militair oefenterrein.

Na de Tweede Wereldoorlog bewoonde een familie tijdelijk het fort tot 1974. Sedert 1973 is de gemeente Kessel (nu deelgemeente van Nijlen) eigenaar van het fort.

De fortgracht en de gebouwen zijn intact. Het glacis is bewaard. Het forteiland en het gebied buiten de gracht zijn van de meeste bomen ontdaan.

 

Ligging en omgeving

Aan de west- en noordkant is het fort omgeven door woonwijken en de spoorweg, aan de oost- en zuidkant door landbouwgebied en bossen. Het fort is door de gracht, de gebouwen en de wallen goed herkenbaar.

Huidig gebruik

Het fort is een recreatiegebied met een permanent wandelgebied buiten de fortgracht, mogelijkheid tot vissen op de fortgracht, een niet-toegankelijk vleermuizenreservaat en militair erfgoed dat men met begeleiding kan bezoeken.

Occasioneel is er een mountainbike-wedstrijd op en rond het fort.

Het fort is geselecteerd als Habitatrichtlijngebied en is een belangrijke overwinteringsplaats voor vleermuizen.

De gemeente Nijlen heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de Gidsenwerking Fort Kessel, Natuurpunt vzw en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) voor het beheer van het fort.

Toegankelijkheid

Automobilisten en fietsers: via de Grotesteenweg (N13), Stationssteenweg en Fortstraat.

Bushalte: Kessel Station.

Trein: station van Kessel.

Er ligt een wandel- en fietspad rondom de buitenzijde van de fortgracht. Het fort zelf is enkel op aanvraag toegankelijk onder begeleiding van een gids.

 

http://www.fortengordels.be/

INDIEN INTRESSE VOOR DE FORTEN ROND ANTWERPEN, DAN IS DE BOVENSTAANDE LINK HEEL INTERESSANT.